Veel mensen hebben last van een disbalans in hun leven, tussen inspanning en ontspanning. Meer dan 1 miljoen mensen loopt jaarlijks het risico op een burn-out en andere (werk)gerelateerde, psychische aandoeningen. Psychologen, coaches en therapeuten hebben volle praktijken hierdoor. Stress op het werk is inmiddels beroepsziekte nummer 1! Het ervaren van ‘druk’ en het ‘moeten’ is een continue mentale en emotionele belasting. Je hebt dan gedachten met een stresserende mindset die je spieren aan doet spannen. Misschien herken je er de spanningshoofdpijn en/of nek- en schouderklachten wel van. Dat zijn de klachten waar de fysiotherapeut veel werk aan heeft en meestal mentaal veroorzaakt worden. Veel voorkomende opmerkingen bij een burn-out zijn:
Mijn accu is leeg
Ik ben doodmoe
Ik kan niet meer / ik trek het niet meer
Ik ben niet meer vooruit te branden ….
In de meest gebruikte definitie van burn-out (Maslach en Jackson, 1986) worden in ieder geval de volgende drie kenmerken van een burn-out genoemd:
Emotionele uitputting. Er is een gevoel van extreme vermoeidheid. De accu is leeg, zowel mentaal als fysiek.
Depersonalisatie (vervreemding ten opzichte van anderen).
Dit is een punt waarop mensen je niet meer herkennen. Je wordt namelijk cynisch ten opzichte van je werk, collega’s, klanten, etc. Dit doe je uit zelfbescherming, echter dit wijkt af van het gedrag dat je omgeving van je gewend is, namelijk: betrokken, doorzetten, plichtsgetrouw, ambitieus, etc.
Gevoel van verminderde bekwaamheid
Je twijfelt aan je professioneel functioneren; je kennis en vaardigheden. Je hebt het gevoel dat je tekort schiet. Je beoordeelt jezelf negatief.
Oorzaken van een burn-out Burn-out komt vaak voor bij harde werkers, maar is anderzijds ook vaak een gevolg van gebrek aan assertiviteit. Mensen met een burn-out hebben vaak maanden (>6) en soms zelfs jaren over hun grenzen heen laten gaan. De verhouding tussen draaglast en draagkracht is zó lang uit balans geweest dat de stress chronisch is geworden. En hoe langer je doorloopt, hoe langer je herstel duurt!
Hoe is dat bij jou? Kan jij makkelijk nee zeggen? Goed je grenzen aangeven? Wat kun je zelf doen bij stress? Ontdek de disbalans in jouw leven. Onderzoek wat je energie oplevert en wat je energie kost. Breng in kaart hoe vaak je ja zegt en achteraf denkt of voelt dat dit niet de beste keuze was. Dit kunnen uiteraard ook leuke dingen zijn. Ook daar kan je stress bij ervaren. Bijvoorbeeld, omdat we keuzes moeten maken, iets anders moeten laten varen, eigenlijk iets langer blijven of meer nemen dan goed voor ons is, etc. En het is verrassend hoeveel gedachten daarmee gepaard gaan en hoe keer op keer weer blijkt dat onze gedachten, onze mindset, een hoofdrol spelen in stress, het niet handhaven van grenzen (over je heen laten lopen en geen nee zeggen) en burn-out klachten. Een burn-out kan net zo goed door privé omstandigheden als werk veroorzaakt worden. Het kan ook een combinatie van beiden zijn en vraagt steeds meer om serieuze begeleiding. Wat kun je zelf doen: Gebruik de volgende tips om te ontdekken hoe het met jouw stresslevels gesteld is en meer tijd voor herstel in jouw leven in te bouwen. Tip 1: Breng in kaart wat je energiegevers en energievreters zijn. Doe dit zowel voor je werk als privé. Maak categorieën, bijvoorbeeld: relatie, gezin, huishouden, werk, etc. Tip 2: Ga tijdelijk wat minderen (stel grenzen), zodat je tot rust kunt komen. Let hierbij op wat je lichaam nodig heeft. Dit houdt in: gezond eten, ontspanningsoefeningen, regelmatig bewegen, regelmatig slapen, etc. Kortom: luister naar wat je lichaam nodig heeft. Tip 3: Verdiep je in de oorzaken. Wat heeft er toe geleid dat je op dit punt bent beland? Welke factoren zijn gerelateerd aan je werk, privéleven en/of persoonlijkheid? Kun je iets aan de situatie(s) veranderen? Maak het bespreekbaar. Kom je erachter dat het in je persoonlijkheid zit, laat je dan bijstaan door een coach die oog heeft voor jouw én je werkcontext. Tip 4: Ontdek het werk of de werkzaamheden waar je echte ambitie ligt. Waar word jij blij van? Welk werk of werkzaamheden geven je voldoening? Start nu met deze tips en wacht niet totdat je echt doodmoe en volledig uit balans bent! Wanneer je vermoedt dat er sprake is van een burn-out is het van belang om je te laten bijstaan door een professional. Raadpleeg tevens je huis- en de bedrijfsarts, zij kunnen de medische oorzaken van je klachten uitsluiten.
Bron: Deze tips en tekst is geïnspireerd op een blog van Sylvia van Meel, burnout en mindfulness expert bij Cobin.
