De telefoon staat roodgloeiend met vragen van werkgevers over verzuim en het coronavirus. Wanneer een werknemer ziekmelden of wanneer gebruik maken van de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW)?
Onderstaand een opsomming van veelgestelde vragen om u op weg te helpen.
Wanneer mag ik een werknemer ziekmelden?
WEL:
Als de werknemer als gevolg van ziekte zijn werk niet kan doen. Het maakt hier niet uit of het coronavirus wel of niet is vastgesteld. Hij heeft dan recht op loondoorbetaling bij ziekte op grond van artikel 7.629, lid 1 BW. U geeft deze ziekmelding op de voor u gebruikelijke manier aan ons door. Wij behandelen deze ziekmelding volgens de reguliere werkwijze.
NIET:
De werknemer kan niet naar het werk komen vanwege de opgelegde overheidsmaatregelen.
De werknemer is wel in staat te werken, maar in isolatie/quarantaine gezet door de GGD.
De werknemer is in staat om te werken, maar wil niet komen uit angst voor besmetting. (Gebruik normale verlofregelingen zoals vakantiedagen)
De werknemer is wel in staat om te werken, maar moet voor een zieke zorgen. (Gebruik normale verlofregelingen zoals kortdurend zorgverlof.)
Overzicht veelgestelde vragen rond corona en wel of niet ziekmelden
Ziekmeldingen
Mijn werknemer is besmet met het coronavirus, heeft geen of milde klachten en kan nog wel werken. Mag ik hem nu als ziek registreren? Volgens de overheidsmaatregelen moet uw werknemer thuisblijven. U kunt de werknemer niet als ziek registreren indien de werknemer de werkzaamheden nog kan verrichten vanuit huis. Is thuiswerken geen optie? Treed dan eerst in overleg met uw werknemer over een oplossing. Indien er geen oplossing voor handen is, achten wij het waarschijnlijk dat u het loon van de werknemer moet doorbetalen. De wet kent als uitgangspunt dat als er geen arbeid wordt verricht, er wel recht is op loon, tenzij het niet verrichten van arbeid voor rekening van de werknemer moet komen. In dit geval komt het niet verrichten van de arbeid niet door schuld van de werknemer. Het UWV ziet dit geval overigens wel als arbeidsongeschiktheid, waarbij de werkgever soms voor de werknemer een Ziektewet-uitkering kan aanvragen bij het UWV. Het UWV accepteert de aanvraag alleen als de werknemer zijn werk niet thuis kan doen. Voor meer informatie over het recht op een Ziektewet-uitkering verwijzen wij u naar het UWV.
Mijn werknemer is besmet met het coronavirus, heeft klachten en kan daardoor niet werken. Mag ik hem als ziek registreren? Ja. Als uw werknemer besmet is en door de klachten te ziek is om te werken, kunt u hem wel ziekmelden.
Mijn werknemer is via de GGD verplicht in quarantaine, maar is niet ziek. Mag ik hem als ziek registreren? Nee, quarantaine is hiervoor geen reden. In principe is hij niet ongeschikt voor zijn werk en hij mag thuis ook gewoon werken. Als uw werknemer niet kan thuiswerken, overleg dan eerst met uw werknemer over een oplossing. Is er geen oplossing voor handen, dan moet u het loon van uw werknemer doorbetalen. De wet kent als uitgangspunt dat als er geen arbeid wordt verricht, er wel recht is op loon, tenzij het niet verrichten van arbeid voor rekening van de werknemer moet komen. In dit geval komt het niet verrichten van de arbeid niet door schuld van de werknemer. Het UWV ziet dit geval overigens wel als arbeidsongeschiktheid waarbij de werkgever soms voor de werknemer een Ziektewet-uitkering kan aanvragen bij het UWV. Het UWV accepteert de aanvraag alleen als de werknemer zijn werk niet thuis kan doen. Voor meer informatie over het recht op een Ziektewet-uitkering verwijzen wij u naar het UWV.
Mijn werknemer heeft verkoudheidsklachten, mag ik hem als ziek registreren? Nee, verkoudheid is hiervoor geen reden. Uw werknemer is op basis van overheidsadvies wel verplicht om thuis te blijven. Is thuiswerken geen optie? Treed dan eerst in overleg met uw werknemer over een oplossing. Indien er geen oplossing voor handen is, zal u het loon van de werknemer moeten doorbetalen. De wet kent als uitgangspunt dat als er geen arbeid wordt verricht, er wel recht is op loon, tenzij het niet verrichten van arbeid voor rekening van de werknemer moet komen. In dit geval komt het niet verrichten van de arbeid niet door schuld van de werknemer. Het UWV ziet dit geval overigens wel als arbeidsongeschiktheid. Volgens het UWV moet u in dit geval ook gewoon het loon van de werknemer doorbetalen. Soms kan de werkgever in dit geval dan wel voor de werknemer een Ziektewet-uitkering aanvragen bij het UWV. Het UWV accepteert de aanvraag alleen als de werknemer zijn werk niet thuis kan doen. Voor meer informatie verwijzen wij u naar het UWV.
Mijn werknemer kan thuis niet werken, maar wil toch thuisblijven omdat hij bang is het coronavirus op te lopen. Mag ik hem als ziek registreren? Nee. Preventief thuisblijven zonder klachten bij een veilige werksituatie is hiervoor geen reden. Ga met uw werknemer in overleg en licht toe welke maatregelen allemaal genomen zijn om eventuele besmetting te beperken. Heeft u de zorgen van uw werknemer daarmee niet weggenomen, dan kunt u samen bespreken of er vakantiedagen opgenomen kunnen worden. Als u er dan nog niet uitkomt en uw werknemer gaat niet naar zijn werk, dan is er mogelijk sprake van werkweigering. Of er sprake is van werkweigering hangt af van alle omstandigheden en moet dus per geval worden beoordeeld.
Wat als partner of kinderen van mijn werknemer ziek zijn en thuis verzorgd moeten worden. Mag ik mijn werknemer dan als ziek registreren? Nee, maar de Wet arbeid en zorg bepaalt dat de werknemer recht heeft op kortdurend zorgverlof voor de noodzakelijke verzorging. Dat is maximaal twee werkweken per jaar, 70% van het loon (maar ten minste het voor hem geldende wettelijke minimumloon). Mogelijk dat een cao hiervoor nog aanvullende regelingen kent. Raadpleeg hiervoor uw cao.
Mijn gezonde werknemers kunnen niet naar het werk komen vanwege de overheidsmaatregelen, maar zij kunnen wel thuiswerken. Mag ik hen ziekmelden? Nee. Preventief thuiswerken zonder dat de werknemers ziek zijn, valt niet onder ziekteverzuim. Als het een gevolg is van een overheidsmaatregel, dan kan het niet voor rekening van de werknemer komen en moet u als werkgever het salaris doorbetalen. Als zij niet hun volledige werk kunnen doen, kunt u mogelijk een beroep doen op de NOW.
Hoe gaat de ziekmelding in zijn werk? Als uw werknemer door ziekte niet kan werken, geeft u dat aan ons door. Wij behandelen deze ziekmelding volgens de reguliere werkwijze, waarbij wij als arbodienst onder meer zijn gehouden aan professionele richtlijnen en de Wet verbetering poortwachter. Vaak zal het gaan om kort verzuim en is een spreekuur bij de bedrijfsarts niet nodig.Ziekmeldingen Mijn werknemer is besmet met het coronavirus, heeft geen of milde klachten en kan nog wel werken. Mag ik hem nu als ziek registreren? Volgens de overheidsmaatregelen moet uw werknemer thuisblijven. U kunt de werknemer niet als ziek registreren indien de werknemer de werkzaamheden nog kan verrichten vanuit huis. Is thuiswerken geen optie? Treed dan eerst in overleg met uw werknemer over een oplossing. Indien er geen oplossing voor handen is, achten wij het waarschijnlijk dat u het loon van de werknemer moet doorbetalen. De wet kent als uitgangspunt dat als er geen arbeid wordt verricht, er wel recht is op loon, tenzij het niet verrichten van arbeid voor rekening van de werknemer moet komen. In dit geval komt het niet verrichten van de arbeid niet door schuld van de werknemer. Het UWV ziet dit geval overigens wel als arbeidsongeschiktheid, waarbij de werkgever soms voor de werknemer een Ziektewet-uitkering kan aanvragen bij het UWV. Het UWV accepteert de aanvraag alleen als de werknemer zijn werk niet thuis kan doen. Voor meer informatie over het recht op een Ziektewet-uitkering verwijzen wij u naar het UWV.
Mijn werknemer is besmet met het coronavirus, heeft klachten en kan daardoor niet werken. Mag ik hem als ziek registreren? Ja. Als uw werknemer besmet is en door de klachten te ziek is om te werken, kunt u hem wel ziekmelden.
Mijn werknemer is via de GGD verplicht in quarantaine, maar is niet ziek. Mag ik hem als ziek registreren? Nee, quarantaine is hiervoor geen reden. In principe is hij niet ongeschikt voor zijn werk en hij mag thuis ook gewoon werken. Als uw werknemer niet kan thuiswerken, overleg dan eerst met uw werknemer over een oplossing. Is er geen oplossing voor handen, dan moet u het loon van uw werknemer doorbetalen. De wet kent als uitgangspunt dat als er geen arbeid wordt verricht, er wel recht is op loon, tenzij het niet verrichten van arbeid voor rekening van de werknemer moet komen. In dit geval komt het niet verrichten van de arbeid niet door schuld van de werknemer. Het UWV ziet dit geval overigens wel als arbeidsongeschiktheid waarbij de werkgever soms voor de werknemer een Ziektewet-uitkering kan aanvragen bij het UWV. Het UWV accepteert de aanvraag alleen als de werknemer zijn werk niet thuis kan doen. Voor meer informatie over het recht op een Ziektewet-uitkering verwijzen wij u naar het UWV.
Mijn werknemer heeft verkoudheidsklachten, mag ik hem als ziek registreren? Nee, verkoudheid is hiervoor geen reden. Uw werknemer is op basis van overheidsadvies wel verplicht om thuis te blijven. Is thuiswerken geen optie? Treed dan eerst in overleg met uw werknemer over een oplossing. Indien er geen oplossing voor handen is, zal u het loon van de werknemer moeten doorbetalen. De wet kent als uitgangspunt dat als er geen arbeid wordt verricht, er wel recht is op loon, tenzij het niet verrichten van arbeid voor rekening van de werknemer moet komen. In dit geval komt het niet verrichten van de arbeid niet door schuld van de werknemer. Het UWV ziet dit geval overigens wel als arbeidsongeschiktheid. Volgens het UWV moet u in dit geval ook gewoon het loon van de werknemer doorbetalen. Soms kan de werkgever in dit geval dan wel voor de werknemer een Ziektewet-uitkering aanvragen bij het UWV. Het UWV accepteert de aanvraag alleen als de werknemer zijn werk niet thuis kan doen. Voor meer informatie verwijzen wij u naar het UWV.
Mijn werknemer kan thuis niet werken, maar wil toch thuisblijven omdat hij bang is het coronavirus op te lopen. Mag ik hem als ziek registreren? Nee. Preventief thuisblijven zonder klachten bij een veilige werksituatie is hiervoor geen reden. Ga met uw werknemer in overleg en licht toe welke maatregelen allemaal genomen zijn om eventuele besmetting te beperken. Heeft u de zorgen van uw werknemer daarmee niet weggenomen, dan kunt u samen bespreken of er vakantiedagen opgenomen kunnen worden. Als u er dan nog niet uitkomt en uw werknemer gaat niet naar zijn werk, dan is er mogelijk sprake van werkweigering. Of er sprake is van werkweigering hangt af van alle omstandigheden en moet dus per geval worden beoordeeld.
Wat als partner of kinderen van mijn werknemer ziek zijn en thuis verzorgd moeten worden. Mag ik mijn werknemer dan als ziek registreren? Nee, maar de Wet arbeid en zorg bepaalt dat de werknemer recht heeft op kortdurend zorgverlof voor de noodzakelijke verzorging. Dat is maximaal twee werkweken per jaar, 70% van het loon (maar ten minste het voor hem geldende wettelijke minimumloon). Mogelijk dat een cao hiervoor nog aanvullende regelingen kent. Raadpleeg hiervoor uw cao.
Mijn gezonde werknemers kunnen niet naar het werk komen vanwege de overheidsmaatregelen, maar zij kunnen wel thuiswerken. Mag ik hen ziekmelden? Nee. Preventief thuiswerken zonder dat de werknemers ziek zijn, valt niet onder ziekteverzuim. Als het een gevolg is van een overheidsmaatregel, dan kan het niet voor rekening van de werknemer komen en moet u als werkgever het salaris doorbetalen. Als zij niet hun volledige werk kunnen doen, kunt u mogelijk een beroep doen op de NOW.
Hoe gaat de ziekmelding in zijn werk? Als uw werknemer door ziekte niet kan werken, geeft u dat aan ons door. Wij behandelen deze ziekmelding volgens de reguliere werkwijze, waarbij wij als arbodienst onder meer zijn gehouden aan professionele richtlijnen en de Wet verbetering poortwachter. Vaak zal het gaan om kort verzuim en is een spreekuur bij de bedrijfsarts niet nodig.
Coronabesmettingen
Mijn werknemer is besmet met het coronavirus (COVID-19), wat moet ik doen? Als er sprake is van een bevestigde coronabesmetting op de werkplek adviseren wij u het volgende:
Als de persoon klachten had tijdens de aanwezigheid op de werkplek, onderneem dan de volgende acties:
Ga zorgvuldig om met de privacy van alle betrokkenen.
Vraag de GGD om advies en informeer eventueel uw arbodienst.
Doe een geanonimiseerde mededeling aan alle werknemers met: een extra oproep alert te zijn op luchtwegklachten. informatie over de door u genomen/te nemen maatregelen
Heb speciale aandacht voor zorgen bij kwetsbare werknemers (zoals zwangere en chronisch zieke werknemers) en werknemers met een verhoogd risico.
Als er sprake is van een uitbraak van het coronavirus via uw werkplek, weer dan uw zwangere werknemers indien mogelijk van de werkplek, totdat de situatie volledig onder controle is.
Overweeg een logboek op te stellen om de GGD te helpen bij het bron- en contact onderzoek en de werkplek veilig te maken voor anderen. Ga hierbij zorgvuldig om met de privacy van alle betrokkenen. U zoekt de personen met wie de coronapatiënt contact heeft gehad tijdens zijn/haar besmettelijke periode via uw werkplek. Die besmettelijke periode begint twee dagen voor de eerste ziektedag (de eerste dag waarop er klachten ontstonden) en eindigt als de patiënt 24 uur klachtenvrij is en minimaal zeven dagen na de eerste ziektedag. Er is een risico op besmetting wanneer er binnen de besmettelijke periode sprake was van:
fysieke aanraking (of dichtbij hoesten/niezen).
zich in een gesloten ruimte bevinden met die persoon gedurende 15 minuten.
binnen twee meter van die persoon zijn gedurende 15 minuten.
Het RIVM heeft brieven opgesteld met de leefregels voor patiënten, hun huisgenoten en (nauwe) contacten. Deze brieven zijn ook beschikbaar in het Duits, Engels en Turks. Uw situatie niet geheel duidelijk (te bepalen)? Bekijk dan de RIVM informatiehulp.
Mag ik mijn werknemer vragen of hij corona heeft als hij zich ziekmeldt? Nee, dat mag niet. U mag werknemers niet vragen naar het ziektebeeld. De kans is groot dat ze het u in dit geval spontaan vertellen, omdat het zo’n bijzondere situatie is. Let op: u mag het dan nog steeds niet vastleggen. Hoewel het om een buitengewone situatie gaat, is het ook bij de bestrijding van het coronavirus niet toegestaan om gegevens over de aard en oorzaak van de ziekte van werknemers te registreren.
Mag ik mijn medewerkers informeren over welke werknemer besmet is met het coronavirus? Nee, dat mag niet. Conform de privacywetgeving mag u geen gegevens over de gezondheid van werknemers delen met andere werknemers binnen uw organisatie. Ook als uw werknemer zelf aangeeft dat u deze informatie mag delen met andere werknemers, is het op grond van de privacywetgeving niet toegestaan om dit te doen. Mogelijk zijn er uitzonderingsgevallen denkbaar, waarbij ter bescherming van de gezondheid van uw werknemers, toch maatregelen moeten worden getroffen. Zoals bij het naar huis sturen van de desbetreffende besmette werknemer wanneer deze verkoudheids- of griepverschijnselen heeft. Uw werknemers zouden hieruit kunnen afleiden welke werknemer besmet is met het coronavirus. Op dit moment is er vanuit de AP of het RIVM nog geen concrete uitwerking van gevallen waarvoor dit geldt. Mocht hierover meer bekend worden, dan passen wij deze FAQ hierop aan. Voor ieder concreet geval geldt dat de werkgever zelf een zorgvuldige afweging zal moeten maken tussen de privacybelangen van de werknemer en zijn verplichting om een veilige werkplek te garanderen.
Wat is de rol van de bedrijfsarts? Uw arbodienst en bedrijfsarts kunnen u adviseren over maatregelen om gezondheidsschade, en daarmee gepaard gaande complicaties, te beperken en de werkzaamheden binnen uw organisatie zoveel mogelijk voort te zetten. Dit met aandacht voor het welzijn van werknemers, het welzijn van derden en de bedrijfscontinuïteit.
Re-integratie en deelherstel:
Wat doe ik met lopende en nieuwe (re-integratie)trajecten? Uw bedrijfsarts blijft analyses en adviezen uitbrengen en als werkgever heeft u de verplichting deze zo goed mogelijk uit te voeren. Het kan zijn dat u vanwege (de maatregelen rondom) het coronavirus een (re-integratie)traject voor individuele werknemers niet kunt uitvoeren. Maak hier duidelijk notitie van in uw eigen dossiervoering, zoals het Plan van aanpak. Welke maatregelen heeft u niet kunnen uitvoeren en waarom niet? U kunt voor meer informatie het Addendum: Wet verbetering poortwachter i.v.m. COVID-19 op de website van het UWV raadplegen.
Mijn bedrijfsvoering is geraakt en ik kan mijn werknemer niet laten beginnen met de werkhervatting die de bedrijfsarts heeft geadviseerd. Hierdoor wil ik geen deelherstel doorvoeren. Mag dat? Nee, het deelherstel moet doorgevoerd worden. Motiveer in het Plan van aanpak dat werkhervatting door de coronacrisis niet mogelijk is.
Preventieve maatregelen:
Welke werknemers moet ik weren van de werkplek? Een werkgever is verantwoordelijk voor het bieden van een gezonde en veilige werkomgeving. Verdenking van het coronavirus bij een werknemer of zijn/haar gezinsleden kan om die reden voldoende aanleiding zijn om de werknemer van de werkplek te weren. U mag directief en bij herhaling melden dat personen die voldoen aan één van onderstaande punten tijdelijk niet welkom zijn en worden verzocht de werkplek niet te betreden. Herhaal dit bij ieder eerste contact en doe het verzoek om eventuele afspraken om te zetten in telefonische afspraken.
Milde luchtwegklachten (neusverkoudheid, hoesten, keelpijn) en/of koorts heeft.
Nauw contact heeft gehad met een persoon met COVID-19. Nauw contact betekent: Het zich gedurende vijftien minuten binnen twee meter van de zieke bevinden. Het delen van een leefruimte met de zieke. Fysieke aanraking van een zieke (zoals handen schudden).
De afgelopen 14 dagen zijn teruggekeerd uit het buitenland.
Er zijn door de overheid cruciale beroepsgroepen en/of vitale processen en -sectoren aangewezen. Ook voor deze beroepsgroepen en processen geldt dat al het mogelijke gedaan moet worden om toch de overheidsmaatregelen te volgen.
Wie behoren er tot de groep werknemers met een kwetsbare gezondheid? Werknemers met een kwetsbare gezondheid (kwetsbare werknemers volgens de RIVM-definitie) hebben een verhoogd risico op een ernstig ziektebeloop als zij besmet raken met het coronavirus. Dit betekent dat zij vaker ernstige complicaties krijgen, een langere hersteltijd en een grotere kans op overlijden hebben. Deze kwetsbare werknemers moeten daarom extra beschermd worden tegen besmetting met het coronavirus: in de privé- en werksituatie. Uw arbodienst kan u helpen bij het inschatten van de risico’s van de werkplek en de (individuele) werknemers. Onder deze groep vallen in ieder geval:
Zwangere werknemers: alle zwangere vrouwen hebben een kwetsbare gezondheid waar u rekening mee moet houden (voorzorgsprincipe). Vanaf het derde trimester (28 weken) worden zwangere vrouwen vrijgesteld van werkzaamheden waarbij zij in direct contact komen met door het coronavirus besmette personen of materialen. Wij adviseren u om tijdens een uitbraak van het coronavirus op uw werkplek, al uw zwangere werknemers tijdelijk te weren van die werkplek.
(Chronisch) zieke werknemers: het risico moet per individu worden ingeschat.
Uw werknemer hoeft geen medische informatie met u te delen, omdat dit vertrouwelijke informatie betreft. De bedrijfsarts heeft een medisch beroepsgeheim en kan de gezondheidstoestand van en het risico voor uw werknemers inschatten. Vervolgens kan de bedrijfsarts u adviseren over de maatregelen en omgang met kwetsbare werknemers in relatie tot het werk dat zij verrichten.
Welke preventieve maatregelen kan ik nemen?
Hygiënemaatregelen
Het dragen van mondkapjes of handschoenen door werknemers die hierin niet zijn getraind, werkt niet beschermend. Er is zelfs bewijs dat deze middelen kunnen leiden tot meer verspreiding als zij niet op de juiste manier worden gebruikt. Wat kunt u wel doen?
Informeer werknemers over maatregelen ten aanzien van persoonlijke hygiëne. Hang hiervoor ook mededelingen op ter herinnering (bij de ingang, lunchruimtes en toiletten): - Raak zo min mogelijk de ogen, neus en mond aan. - Hoest en nies in de binnenkant van de elleboog en gebruik papieren zakdoekjes, gooi deze na gebruik direct weg. - Zorg voor een goede handhygiëne. Was regelmatig de handen met water en zeep en droog af met papieren handdoekjes. Gebruik handalcohol met een terugvetter als er geen handenwasgelegenheid is. Als werkgever zorgt u dat de middelen voor een goede handhygiëne beschikbaar zijn en kunt u aandacht vragen voor de wasinstructie van het RIVM.
Maak contactoppervlakken dagelijks meerdere keren schoon met reguliere schoonmaakmiddelen: handgrepen, leuningen, lichtknoppen, liftknoppen, balies, gereedschap, toetsenborden, computermuizen, telefoons, kranen, zeephouders, gootstenen, toiletten etc.
Was servies en bestek met water en zeep. Bij voorkeur op een hoge temperatuur in de vaatwasser.
Zorg voor een goede ventilatie en onderhoud uw airconditionings-/klimaatbeheersingssysteem. In theorie zijn de virusdruppels te zwaar om hierdoor opgezogen te kunnen worden.
Social distancing: contact met anderen verminderen
Als thuiswerken voor uw werknemers niet mogelijk is vanwege hun functie, moet u als werkgever zorgen voor passende maatregelen. U moet het aantal contacten verminderen en de afstand tussen mensen vergroten.
Maak een vast werkrooster waarbij er minder overlap is tussen collega's.
Voorkom aanraking waar mogelijk en zorg dat er geen handen worden geschud.
Beperk samenkomsten in tijd, frequentie en aantallen.
Werk in verschillende kamers van een beschikbaar pand.
Spreid uw openingstijden en de tijden waarop wordt gewerkt en pauze wordt genomen.
Beperk reisbewegingen.
Stimuleer traplopen, gebruik met maximaal twee personen tegelijk de lift.
Ventileer de werkruimtes goed.
Plan bijeenkomsten in als online, videoconferencing of telefonisch.
Annuleer alle evenementen of laat deze doorgaan zonder publiek.
Ga in gesprek met werknemers in niet-kritische functies, zoals stagiairs.
Mag ik mijn werknemers preventief testen op corona? Werkgevers mogen hun medewerkers niet preventief testen op corona. Dat is in strijd met de privacywetgeving. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) maakt een uitzondering voor werkgevers in de zorg. Zij mogen hun werknemers wel controleren op corona. De AP maakt hierbij niet duidelijk wat onder ‘zorg’ wordt verstaan. Waarschijnlijk gaat het hier alleen om de curatieve zorgsector waar het noodzakelijk kan zijn voor werkgevers om hun werknemers te testen, bijvoorbeeld in ziekenhuizen.
Mag ik preventief temperatuurmetingen uitvoeren bij werknemers? Voor temperatuurmetingen aan de deur geldt dat deze niet betrouwbaar en niet wenselijk zijn. Het wordt veelvuldig internationaal toegepast met infraroodthermometers waarbij geen aanraking nodig is. Deze temperatuurmeting is echter pas betrouwbaar nadat de persoon in kwestie een half uur geacclimatiseerd is. Daarbij wordt de werknemer die de metingen afneemt onnodig blootgesteld aan veelvuldige contacten.
Bij het aanbieden van temperatuurmetingen van werknemers moet u als werkgever altijd een afweging maken tussen: De privacybelangen van de werknemer. Het standpunt van de AP is dat temperatuurmetingen alleen zijn toegestaan als enkel de temperatuur wordt afgelezen en er geen gegevens worden opgeslagen of op een andere manier worden verwerkt. In dat geval is de AVG hierop niet van toepassing.
Uw plicht als werkgever om te zorgen voor een veilige werkplek. Voor de veiligheid van de werkplek geldt dat een temperatuurmeting hier, als het gaat om het coronavirus, geen bijdrage aan levert. Bent u voornemens om toch temperatuurmetingen uit te gaan voeren, dan is het verstandig om hierover te overleggen met uw Ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Ook is het verstandig om uw werknemers te informeren over het beleid dat u hanteert met betrekking tot temperatuurmetingen, zodat hierover geen onduidelijkheid bestaat bij uw werknemers.
Is het zinvol om mijn werknemers preventief te testen?
Recent gelden er veranderde regels op het gebied van screenen met behulp van vragenlijsten. Klanten mogen wel op deze manier gescreend worden, werknemers mogen níet op deze manier gescreend worden. Dit vanwege juridische bezwaren vanuit de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de machtsongelijkheid tussen werkgever en werknemer. Een werkgever mag wel instructies geven aan medewerkers waarin ze verzocht worden weg te blijven in geval van klachten.
Voor temperatuurmetingen bij werknemers heeft de Autoriteit Persoonsgegevens haar standpunt genuanceerd. Als enkel de temperatuur wordt afgelezen en er worden geen gegevens geregistreerd of op andere wijze verwerkt (meetgegevens worden bijvoorbeeld niet bewaard, doorgegeven of via toegangspoortjes opgeslagen in een bestand), dan is de AVG daarop niet van toepassing. De Autoriteit Persoonsgegevens is op dat moment ook niet bevoegd om sancties op te leggen, zoals een boete. Privacyregels vloeien echter niet alleen voort uit de AVG, maar ook uit andere wetten en verdragen, zoals de Grondwet. Bij het temperaturen van werknemers dient de werkgever daarom altijd een afweging te maken tussen enerzijds de privacybelangen van de werknemer en anderzijds de plicht van de werkgever om te zorgen voor een veilige werkplek. Dit kan een lastige afweging zijn. Bent u voornemens om temperatuurmetingen uit te gaan voeren, dan is het daarom verstandig om hierover te overleggen met uw Ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Ook kunt u uw werknemers informeren over het beleid dat u hanteert met betrekking tot temperatuurmetingen, zodat hierover geen onduidelijkheid bestaat bij uw personeel.
Temperatuurmetingen aan de deur zijn overigens niet betrouwbaar en medisch gezien niet wenselijk. Het wordt veelvuldig internationaal toegepast met infraroodthermometers waarbij geen aanraking nodig is. Deze temperatuurmeting is echter pas betrouwbaar nadat de persoon in kwestie een half uur geacclimatiseerd is. Daarbij wordt de werknemer die de metingen afneemt onnodig blootgesteld aan veelvuldige contacten. Een werkgever zou kunnen overwegen om deze werknemer te voorzien van beschermende kleding. Ook dat is ongewenst gezien de tekorten aan beschermende kleding in de reguliere gezondheidszorg.
Hoe help ik mijn werknemers om mentaal gezond thuis te werken?
Eén van de meest gehoorde klachten van mensen die langere tijd thuiswerken of voor wie thuiswerken niet de eigen keuze is, is het gebrek aan sociale contacten en een verlies van verbondenheid. Sommige mensen ervaren zelfs een behoorlijke mate van sociale isolatie. Ze kunnen zich eenzaam voelen en zelfs emotionele klachten ervaren, zoals somberheid of neerslachtigheid.
Sociale steun (van collega’s en de leidinggevende) is een belangrijke energiebron in het werk. Sociale steun houdt verschillende dingen in. Het is de waardering die u krijgt van uw leidinggevende, maar ook de hulp die een collega aanbiedt als u met een probleem worstelt. Het is de gezelligheid die mensen op de werkplek ervaren. Deze energiebron valt grotendeels weg als de sociale interactie op de werkplek wegvalt. De nieuwe technologie kan veel goedmaken. Blijf verbonden door gebruik te maken van alternatieve communicatiemiddelen, zoals videobellen voor vergaderingen en WhatsApp-groepen.
Door thuiswerken neemt de zichtbaarheid van het werk af. Werknemers zijn niet meer 8 uur fysiek aanwezig. Dat kan bevrijdend voelen, doordat werknemers hun eigen tijd kunnen indelen, maar heeft ook een keerzijde. Als een werknemer thuis de laptop om 17.00 uur dichtklapt, is er niemand die heeft gezien dat hij werkelijk een volle dag heeft gewerkt. Niemand wil gezien worden als iemand die er de kantjes vanaf loopt, waardoor mensen geneigd zijn meer uren te werken. Dit kan soms extreme vormen aannemen, wanneer werknemers elkaar tot laat in de avond bellen en mailen, waardoor de werk-privébalans verder onder druk komt. Er is hier een belangrijke rol weggelegd voor leidinggevenden.
Wanneer mag een zieke werknemer weer terug naar de werkplek?
Als er geen test is uitgevoerd of er een negatieve testuitslag is, dan wordt geadviseerd om thuis uit te zieken, totdat de zieke gedurende 24 uur klachtenvrij is.
Hoelang het duurt voordat een voormalig COVID-19 patiënt weer aan het werk kan, is afhankelijk van de ernst en het soort klachten. De positief geteste werknemer blijft thuis tot minimaal 7 of 14 dagen na de start van de klachten én 48 uur koortsvrij én ten minste 24 uur klachtenvrij. Let wel: COVID-19 is een ziekte die een traag herstel kent met klachten zoals extreme vermoeidheid en concentratie-stoornissen. Het is goed mogelijk dat een werknemer zichzelf zal overschatten en meer zal willen ondernemen dan medisch gezien verstandig is. De bedrijfsarts kan u en uw werknemer adviseren over de re-integratiemogelijkheden
Terugkeer naar de werkplek van deze werknemers kan spanningen opleveren bij collega’s. Schakel waar nodig de hulp in van externe professionals zoals een bedrijfsarts en/of bedrijfsmaatschappelijk werker.
Vakantie en reizen
Kan ik mijn werknemers nog naar het buitenland laten reizen?
Steeds meer landen heffen de beperkingen voor reizigers op. Bij landen die een oranje kleurcode hebben worden alle niet-noodzakelijke reizen afgeraden en geldt een zeer dringend advies om 14 dagen quarantaine in acht te nemen bij (her)intrede in Nederland. Een coronatest kan deze geadviseerde quarantaineperiode niet verkorten. Bij landen die een gele kleurcode hebben geldt dit quarantaineverzoek niet, let wel: geel kan oranje worden tijdens het verblijf. Premier Rutte geeft aan dat er niet meer wordt gerepatrieerd vanwege coronamaatregelen en meerdere reisverzekeringen hebben hun dekking aangepast.
Indien een werknemer wil afreizen naar een gebied waarvoor veiligheidsrisico’s gelden, kan dat de werknemer in beginsel niet verboden worden. Indien een werknemer wil afreizen naar een risicogebied waarvoor een negatief reisadvies geldt (de kleurcode ‘rood’ volgens het Ministerie van Buitenlandse Zaken), dan kan dit mogelijk wel gevolgen hebben voor het recht op loon van de werknemer.
Mijn werknemer heeft vakantieverlof opgenomen, maar door de huidige omstandigheden is de vakantie geannuleerd. Mijn werknemer wil het vakantieverlof intrekken maar ik heb minder werk. Ik wil de werknemer houden aan het van tevoren overeengekomen verlof. Mag ik dat doen? U stelt op verzoek van de werknemer de vakantie vast. U hoeft niet te accepteren dat de werknemer alsnog werkt. Alleen als de werknemer volledig arbeidsongeschikt zou zijn, zou het hem/haar geen dagen kosten. Advies is wel om in het kader van goed werkgever- en werknemerschap met elkaar in gesprek te gaan en te proberen tot een oplossing te komen die voor beiden werkt.
Kan ik werknemers verplichten vakantiedagen op te nemen? Nee, u kunt het wel vragen, maar niet verplichten.
Wat als werknemers na afloop van deze periode van beperkingen een verzoek tot vakantie doen? In principe moet u hier toestemming voor geven, tenzij er zwaarwegende bedrijfsbelangen zijn die dit niet toestaan. De coronacrisis is een exceptionele situatie. Hierdoor kan sprake zijn van zwaarwegende bedrijfsbelangen op grond waarvan u als werkgever het opnemen van vakantie in een bepaalde periode niet toe kan staan. Dit moet per geval worden beoordeeld en hangt af van de concrete omstandigheden.
Mijn werknemer keert terug van een buitenlandsverlof. Welke regels/adviezen zijn toepassing?
Bekijk de RIVM hulp en lees de maatregelen en adviezen bij (terug) reizen naar Nederland: https://reizentijdenscorona.rijksoverheid.nl/
Diversen
Mag ik het contract en/of arbeidsvoorwaarden aanpassen als er minder of geen werk is voor mijn werknemers? Het eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden is zonder toestemming van werknemer juridisch niet zomaar mogelijk is. In de rechtspraak worden financiële redenen vaak niet als voldoende aangenomen om de wijziging te bewerkstelligen. Dit zou mogelijk anders kunnen zijn als het bedrijf in een financiële noodtoestand komt te verkeren. Een werknemer kan wel instemmen met een wijziging van zijn arbeidsvoorwaarden. Of u instemming krijgt, is dus steeds afhankelijk van die individuele werknemer. U kunt dit niet afdwingen.
Wat kan ik doen met geplande evenementen? Annuleer alle evenementen of laat deze doorgaan zonder publiek.
Wat moet ik doen als mijn werknemer geen kinderopvang heeft? In deze situatie hebben werkgever en werknemer een verantwoordelijkheid om samen een oplossing te vinden. De werknemer moet zijn best doen om oppas te organiseren. Als werkgever kunt u de werknemer 1 of 2 dagen de tijd geven (calamiteitenverlof) om dat te regelen. Lukt dit niet, dan kan de werknemer vrije dagen opnemen of kijken of er andere vormen van (onbetaald) verlof mogelijk zijn, bijvoorbeeld ouderschapsverlof.
Wat moet ik doen als werknemers niet ziek zijn, maar ik geen werk meer voor ze heb (omdat ik mijn bedrijf vanwege overheidsmaatregelen heb moeten sluiten)?
Als er voor uw werknemer(s) geen werk meer is, dan bent u waarschijnlijk wel verplicht het salaris van uw werknemer door te betalen (dit is afhankelijk van het contract dat u heeft met de werknemer). Indien uw bedrijf omzetverlies lijdt, kunt u mogelijk een beroep doen op de steunmaatregelen van de overheid. Werkgevers kunnen een aanvraag indienen voor een substantiële tegemoetkoming in de loonkosten, en hiervoor van het UWV een voorschot ontvangen. Werkgevers kunnen zo werknemers met een vast en met een flexibel contract doorbetalen. Om in aanmerking te komen voor deze steunmaatregelen, gelden specifieke vereisten. Kijk voor meer informatie op de website van de rijksoverheid of het UWV.
Bronnen: Rijksoverheid
Nb: de vragen op deze pagina zijn samengesteld door HumanTotalCare B.V. De vragen op deze pagina bevatten algemene informatie betreffende de meest gestelde vragen omtrent het coronavirus COVID-19 en is met zorg samengesteld op basis van de meest recente beschikbare informatie. U kunt aan dit document en de vragen op deze pagina geen rechten ontlenen. Zowel ABR Arbodienstverlening als HumanTotalCare B.V. garanderen niet dat de informatie in dit document of deze pagina juist, volledig, bijgewerkt en vrij van schrijffouten is. ABR, maar ook HumanTotalCare B.V. en de aan haar gelieerde vennootschappen zijn niet aansprakelijkheid voor eventuele schade en kosten, van welke aard ook, die ontstaan door het gebruik van dit document of deze pagina. Verwijzingen in dit document of deze pagina naar websites van derden zijn uitsluitend ter informatie opgenomen.
